نهضت اسلامی اخیر که با رهبری روحانیت، مراجع تقلید و امام راحل در سال ۱۳۴۱ آغاز شده بود، هر روز شدت و وسعت پیدا میکرد و رژیم منحط پهلوی هم هر روز بر قساوت و خشونتش افزوده میگشت. ماه محرم رسید و خرداد سال ۱۳۴۲ با دههٔ پُرفیض عاشورا برابر شد و امام راحل با سخنرانیها، اعلامیهها، بیانیهها، حتی تلگرافها و نامهها، تمامی خُطبا، وعّاظ، اهل منبر، مداحها و شُعرا را سفارش فرمودند که در مسیر عظمت اسلام و عزّت مسلمین، برنامهها را سامان دهند و مصیبتهای وارده بر اسلام و مسلمانان، بهویژه مصیبتهای وارده بر ملت مسلمان ایران، بالاخص حوزههای علمیه و مراجع و طلّاب را متذکّر شوند. و اعلام میفرمودند: «همان مصیبتهایی که اگر حضرت سیّدالشهداء(ع) هم حضور میداشتند، برای این مصیبتها اعلام عزا میفرمودند». و در نتیجه، برنامهریزیها، آگاهی و هوشیاری مردم، سبب شوکت جدّیتر در برنامهها شد. اجرای برنامهها در شب عاشورا و دسته و راهپیمایی بیسابقهٔ روز عاشورای تهران، بزرگترین تظاهرات بر ضدّ سلطنت تحمیلی و رژیم سفّاک بود و رهبری مرجع تقلید را تصریح داشت و تنها همین شعار در آن روز، هر دو هدف تظاهرات و دستهٔ عاشورای حسینی(ع) را روشن میساخت. راهپیمایان مسیرشان را از مسجد و حوزهٔ علمیهٔ حاج ابوالفتح شروع کردند و پس از عبور از بهارستان، مقابل دانشگاه توقف کردند و حرکتشان را تا کاخ سلطنتی ادامه دادند. در مقابل کاخ، با حالت خشم فوقالعاده و مشتهای گره کرده، فریاد میزدند:
«خمینی، خمینی! خدا نگهدار تو
بمیرد، بمیرد، دشمن خونخوار تو
بمیرد، بمیرد، دشمن جبّار تو
بمیرد، بمیرد، دشمن غدّار تو!»
و بر این واقعه باید افزود که اجتماع عظیم عصر عاشورای قم، در مدرسهٔ فیضیه و دارالشفاء و صحنهای حرم مطهر و میدانهای اطراف و صحن مسجد اعظم و سخنرانی افشاگرانهٔ حضرت امام که تا آن روز، نظیر و سابقهای نداشت و زمینهٔ بسیار جدّی برای حرکت به جانب انقلاب اسلامی فراهم میگشت. رژیم سفّاک با یک شب فاصله، در شب ۱۵ خرداد، امام را شبانه از قم دستگیر و تحتالحفظ به تهران و در پادگان نظامی در محافظت شدید، زندانی ساخت.
به دلیل آنکه روز ۱۳ محرم و روز سوم امام حسین(ع) بود، مردم قم و تهران و شهر ری این خبر را از هیئتهای دینی اطلاع یافتند و از اوایل صبح به خیابانها ریختند. قرار شد در هیئتهای مؤتلفه شعار واحدی اعلام شود تا تمرکز در آن شعار، اثر بیشتری داشته باشد و آن شعار این بود: «یا مرگ، یا خمینی». و هدف اصلیِ مرجع تقلید هم در ضمن شعارها تکرار میشد و آن عبارت این بود: «برقرار باد حکومت اسلامی!»
هجوم بیسابقهٔ مردم به ایستگاه رادیو در میدان ارک تهران و تصرّف دو کلانتری در جنوب و شمال تهران، قساوت جلّادان مزدور آمریکا را فزونی بخشید و حملات وحشیانه به مردم شروع شد و هر چه بیشتر کشتند و مجروح کردند، فوران مردم حقطلب و شدت و گسترش شعارها فزونی یافت، تا اینکه وحشت اوجگیری اعتراضها به جانبداری انقلاب اسلامی سبب شد که از رادیو اعلام شود:
«آیتالله خمینی از قم به تهران آورده شدهاند و به زودی به وطن مألوفشان عودت داده میشوند».
با اینکه این خبر سبب آرامش نسبی دو، سه ساعته شد، اما عصر ۱۵ خرداد ماه، مجدداً مردم به خیابانها ریختند؛ همین بهانه باعث اعلام حکومت نظامی در تهران شد.
آنچه برای نسل جوان ما میتواند مورد دقت قرار گیرد این است که مردم ما دریافتند که برای حاکمکردن حکومت عدل اسلامی باید رهبری اسلامشناس برجسته و عادلی را پذیرا شوند که فقه و عدل او، دو سرمایه برای تحقق حکومت عدل باشد. بزرگان نهضت اسلامی بهویژه امام راحل نیز از این تجربه متوجه شدند که مردم، آمادگی پذیرش ولایت فقیه عادل را دارند و این یکی از زاویههایی است که از آن میتوان یافت که ۱۵ خرداد ماه ۱۳۴۲ نقطهٔ عطفی در تاریخ اسلام معاصر است، یعنی اسلامی که فقه آن فقه حکومتی است و فقیه آن برای حاکمکردن فقه اسلام، یعنی عصارهٔ کتاب خدا و سنّت و سیرهٔ پیامبر(ص) و ائمهٔ معصومین(ع) است.
یکی از بهرههای حضرت امام(ره) از آن روز خدایی را میتوان، ارائهٔ طرح مردمی از ولایت فقیه دانست، زیرا بحث ولایت فقیه صدها سال در ذخایر نفیس و کتابهای ارزشمند در اسلام ناب محمدی(ص) ثبت و ضبط بوده و از دروس ارزشمند حوزههای علمیه به حساب میآمد. و امام راحل از آمادگی ملت عزیز، احساس وظیفه فرمودند که این بحث را چنان مطرح فرمایند که مردم کوچه و بازار هم از آن، منشور حکومت اسلامی را درک کنند و بر اساس آن خود را سامان دهند و آمادهٔ تولّی به ولایت فقیه برای حاکمکردن فقه حکومتی باشند که لطف خداوند، مردم را هدایت کرد و زیرسازی انقلاب اسلامی با ولایت فقیه به صورت غیر قابل پیشبینی استحکام یافت و امام بر همان اساس انقلاب اسلامی را رهبری و جمهوری اسلامی را بنیانگذاری فرمودند.
با درخواست علوّ درجه برای امام راحل و شهدای افتخارآفرین ۱۵ خرداد و تمامی حقداران آن روز بهیادماندنی.
یا مرگ، یا خمینی
اشتراک گذاری:
تازه ترین نوشته ها
- دهمین سالگرد رحلت ۱۵ خرداد ۱۴۰۱
- نام آشنای سپهر سیاست ۱۵ خرداد ۱۴۰۱
- آیین بزرگداشت ۱۵ خرداد ۱۴۰۱